Wijn & etiket

De basiskennis die nodig is om alle informatie op een etiket goed te begrijpen is eigenlijk behoorlijk minimaal.

Oude wereld (Europese) wijn-etiketten

Met een paar uitzonderingen daargelaten worden wijnen in Europa genoemd naar geografische afkomst, niet naar variëteit. Er wordt van je verwacht dat je enige bekendheid hebt met de verschillende wijngebieden, zodat je weet dat - wanneer je een rode Beaujolais ziet - deze van de Gamay druif gemaakt is, omdat dat is wat er in de Beaujolais geteeld wordt.

De Europeanen hebben eeuwenlang de tijd gehad om te experimenteren en hun wijnen te verfijnen en weten grotendeels wat de beste druiven zijn om in een bepaalde geografische regio te telen.

De meeste Europese wijnlanden hebben striktere etiketterings- en teelwetten dan bijvoorbeeld de Verenigde Staten. Een wijn die overeenkomt met de regels draagt een kenmerk dat het als zodanig identificeert; dit geschiedt onder verschillende namen, zoals AOC in Frankrijk, QmP in Duitsland en DOCG in Italië.

Deze regels zijn gewoonlijk erg uitvoerig. Ze specificeren toegestane druif variëteiten, maximale opbrengsten, overblijvend suikergehalte en diverse andere details.

Het leidende principe is dat de op het etiket genoemde regio je zou moeten vertellen wat voor type wijn je kan verwachten. Wanneer je het gebied kent, weet je de druif varieteit en de te verwachten stijl van de wijn.

Kijk voor meer informatie over de specifieke wijngebieden onder 'Frankrijk, hét wijnland'.

Vintages

Je hoort dat er over 'wijnjaren' gesproken wordt in wijnkringen. Je hoort kenners debatteren over de vraag of de '97 beter is dan de '96 en je vraagt je af of het er daadwerkelijk toe doet.

Veel zaken zijn van invloed op de kwaliteit van een vintage, maar het is vooral het weer. Regen rond de oogst is rampzalig, omdat het extra water ervoor zorgt dat de druiven zwellen en zwak en verwaterd worden. Droog weer is meestal goed, omdat het de vrucht meer geconcentreerd (ten koste van lagere opbrengsten, wat weer goed is voor de kwaliteit). Een moeilijke start, zoals een koud voorjaar, kan de opbrengst verminderen. Deze dingen lijken een merkbare invloed op de algehele kwaliteit te hebben, hoewel je veel wijn zou moeten drinken om algemene uitspraken te kunnen doen over een jaar.

Wijnjaren doen er op sommige plaatsen meer toe dan bij andere gebieden. De kwaliteit van Bourgogne is sterk afhankelijk van het (zeer grillige) weer, evenals de kwaliteit van Bordeaux. De Duitsers leven in voortdurende angst voor buitenissige kou op vreemde tijden. Het weer in Australië is zo consequent dat vintage er nauwelijks toe doet. Het weer in Californië is vooral consistent, dus zijn wijnjaren er daar grotendeels voor de snob.

Als je niet in staat bent veel grafieken te onthouden, concentreer je dan voornamelijk op de Bordeaux en de Bourgogne, waar het er werkelijk toe doet.

Nieuwe Wereld etiketten

De 'Nieuwe Wereld' op wijngebied is alles buiten Europa en het Midden-Oosten, waar wijn zoals wij dat kennen oorspronkelijk vandaan komt en waar de wijn zich ontwikkeld heeft.

Daar zij minder traditie (of historische bagage) hebben, gebruiken de meeste Nieuwe Wereld landen eenvoudigere, gemakkelijker te begrijpen wijn-etiketten dan hun Europese tegenhangers. De meeste etiketten zullen o.a. enige of alle van het volgende bevatten:

• Wijnproducent

  De onderneming die deze bepaalde wijn gemaakt heeft. Dit kan een naam zijn zoals 'Robert Mondavi' or 'Cline Cellars'.

  Voor marketing doeleinden wordt vaak een merkgebonden naam toegevoegd aan die van de producent. Wanneer je vreemde, schijnbaar zinloze woorden ziet die meer als automerken klinken (wie komt er in vredesnaam op namen zoals 'Acura', 'Integra', enzovoort?), dan is het de wijnproducent die probeert modern te zijn. Soms is dat nog niet genoeg, dus gooit de wijnmaker er nog wat onnodige uitdrukkingen in zoals 'Reserve Cuvee'. Soms moet het extra speciaal zijn, zoals bij 'Special Reserve'. Deze termen hebben allemaal geen betekenis, omdat het ongereguleerde termen zijn; een wijnproducent kan zijn totale productie wel 'Special Reserve' noemen, wat het niet erg speciaal of gereserveerd maakt, of wel?

• Variëteit

  Zoals Merlot of Chardonnay. In de meeste Nieuwe Wereld landen moet wijn, die valt onder welke wijn-regulerings-organisatie dan ook, voor tenminste 75% (of 85%) bestaan uit de genoemde wijn varieteit. Het overige deel mag bestaan uit andere druivensoorten, chocolade siroop, anti-vries of wat dan ook. Mengen is niet noodzakelijkerwijze een slechte zaak, omdat een goede wijnproducent het kan gebruiken om bepaalde eigenschappen of de balans te verbeteren. Veel van de beste Australische wijnen zijn vermengingen.

• Vintage

  Het jaar waarin de druiven geoogst werden. Wanneer het een gereguleerde wijn is, moeten vrijwel alle gebruikte druiven uit dat jaar komen.

• Geografische herkomst

  De locatie waar de druiven vandaan komen. Voor gereguleerde wijnen betekent dit dat de meeste (75%) of alle druiven uit het genoemde gebied komen, zoals bijvoorbeeld 'Napa Valley' of 'Alexander County'. Ongereguleerde el-cheapo kruikwijnen trekken zich sowieso niet veel aan van de regels (met name in Californie), dus Californische 'Chablis' komt zéker niet uit de Chablis regio in Frankrijk; zelfs is het waarschijnlijk dat het niet eens gemaakt is van de Chardonnay druif waar de echte Chablis van gemaakt wordt. De genoemde geografische herkomst heeft alleen betekenis op etiketten van wijnproducenten met een goede reputatie.